जिवाची मुंबई

मला कबूल आहे, हा ब्लाॅग लिहिण्यासाठी उशीर झालाय, पण देर आए, दुरुस्त आए ना...

सुटीत मनस्वीला कुठे नेलं नव्हतं. मी पण वीसेक दिवसांची सुटी घेतली होती,
त्यात मुंबईला एक काम होतं. मग तिकडे मनस्वीलाही तिकडे घेऊन जायचं ठरवलं.
एका प्रेस काॅन्फरन्सला जायचं होतं, तेवढ्यापुरताच तिला सांभाळण्याचा
प्रश्न होता. गोरेगावच्या आत्याकडे मुक्कामाला गेलो होतो. तिथे मनस्वी
कशी आणि कितपत रमेल, असा प्रश्न होता. पण तिनं आत्याला गेल्यागेल्याच
गुंडाळून टाकलं आणि घराचा ताबा घेतला.

दुसऱया दिवसापासून आम्ही मुंबईत भटकंतीला सुरुवात केली. सकाळी
बोरिवलीच्या नॅशनल पाकर्ला भेट दिली. मी खूप लहानपणी तिथे गेलो होतो.
फारसं काही आठवतही नव्हतं. पण आजचा दिवस काही आमच्यासाठी शुभ नव्हता.
गेटवरच समजलं, की व्याघ्र आणि सिंहविहार बंद आहेत. सोमवारी बंदच असतात
म्हणे. पहिली माशी तिथेच शिंकली. मनस्वीही आतमध्ये चालत फिरण्यास फार
उत्सुक नव्हती. कशीबशी तिला रमवत आत नेलं. वनराणीची सफर केली. त्याच
मागार्वर असलेल्या हरणांच्या आणि सांबरांच्या विभागाला भेट दिली. त्यांना
गाजरं खायला घालताना मनस्वीची कळी जरा खुलली होती. नॅशनल पाकर्मध्ये
फिरायला दिवसभर लागेल असं वाटत होतं, पण दुपारी बारापयर्ंतच आमचा उत्साह
मावळला. कॅनरी केव्हजॆला जाण्यासाठी बस बंद होत्या आणि रणरणत्या उन्हात
चालत जाणं शक्य नव्हतं. मग दुपारी घरी आलो.

संध्याकाळी जुहूच्या बीचवर जायचं ठरलं. काकाही आमच्यासोबत आले.
गोरेगावपासून जुहूपयर्ंत प्रचंड गदीर्च्या बसमध्ये बसून पार आंबायला
झालं. तरी मनस्वी चिकाटीनं, कुरकूर न करता बसली होती, याचं आश्चयर्
वाटलं.

तिसऱया दिवशी माझ्या प्रेस काॅन्फरन्सच्या वेळी मनस्वीला घरीच ठेवलं.
तीही रमली होती. संध्याकाळी आम्ही तारापोरवाला मत्स्यालय बघायला गेलो.
तिथे ती रमली होती. मग समोरच्या भल्यामोठ्या फुटपाथवरून रमतगमत चालत
गेलो. (त्यालाच मरीन ड्राइव्ह म्हणतात, हे पुण्यात आल्यावर समजलं.)

तिथून टॅक्सीनं मग हॅंगिंग गाडर्नला गेलो. ती फार काही पाहण्यासारखी
नव्हती. शिवाय तिथे मनस्वी दंगा करताना पडली आणि पायाला छोटी जखम झाली.
त्यामुळे तिचा पुढे फिरण्याचा उत्साह मावळला. समोरच्या म्हातारीच्या
बुटाचं ओझरतं दशर्न घेतलं. लहानपणी नवा व्यापार खेळताना लक्षात ठेवलेली
नि विकत घेतलेली ही ठिकाणं आज पहिल्यांदाच पाहत होतो...

संध्याकाळी एल्फिस्टन रोडवरून ट्रेन पकडली, तरी फार गदीर् नव्हती.

बुधवारी मला पुण्याला यायला निघायचं होतं. अजून राणीची बाग बघणं आणि डबल
डेकरमध्ये बसणं बाकी होतं. सकाळी 11 वाजता घराबाहेर पडलो. मनस्वीला
सांभाळत, मोठ्या बॅगेचं ओझं खांद्यावर नाचवत लोकलनं दादर गाठलं. तिथून
चालत एशियाडच्या बसस्टाॅप पयर्ंत गेलो. दुपारच्या गाडीचं आरक्षण करण्याची
काही गरज नाही हे समजल्यावर तिथून पुन्हा राणीच्याबागेला जाण्यासाठी
दादरला आलो. लोकलने भायखळ्याला गेलो. स्टेशनवरून राणीची बाग किती लांब
आहे माहिती नव्हतं. घामाघूम अवस्थेत चालतही जाणं शक्य नव्हतं. टॅक्सी
केली नि ती वेग घेण्याच्या आधीच थांबली. राणीची बाग अगदी दोन मिनिटांच्या
अंतरावर आहे हे तेव्हाच समजलं. एवढा द्राविडी प्राणायाम करून राणीच्या
बागेच्या दारात पोचलो, तेव्हा कळलं की आज बुधवार असल्यानं बाग बंद आहे.

मुंबईला जाण्याचं मोठं आकषर्ण होतं ती राणीची बाग. मीही कधीच तिथे सफर
केली नव्हती आणि कुणाकडून तिची वेळ आणि सुटीचा दिवस, हेही समजलं नव्हतं.
बोरिवलीच्या पाकर्मध्ये सोमवारी गेलो, तर तो नेमका त्यांचा सुटीचा वार
होता. पण निदान आम्हाला वनराणीत तरी बसता आलं होतं. इथे राणीच्या बागेला
बुधवारी सुटी होती आणि आम्हाला नेमका तोच मुहूतर् मिळाला होता. जाम वैताग
आला. एकंदरीत आजचा दिवस फुकट गेला होता. एवढा व्याप करून भायखळ्यापयर्ंत
आलो, त्याचाही काही उपयोग झाला नव्हता.

आता दुसरं एक आकषर्ण राहिलं होतं, डबलडेकरचं. पण तिथे पंधरा-वीस मिनिटं
थांबल्यानंतर कुणीतरी सांगितलं, की तिथे डबलडेकर येतच नाही. ती बंद होऊन
बरीच वषर्ं झाली म्हणे. मी लहान असताना मलाही डबलडेकरचं फार आकषर्ण होतं.
पण पूवीर् बोरिवलीमध्येही डबलडेकर यायची. आता ती बंद झाल्यानंतर निदान दक्षिण मुंबईत कुठेतरी मिळेल, अशी आशा होती. तिच्यावरही पाणी पडलं.

डबलडेकर हवी असेल तर सीएसटीला जावं लागेल, असं कुणीतरी सांगितलं. हाताशी
फार वेळ नव्हता. शिवाय पुन्हा मनस्वीला सांभाळत आणि बॅग नाचवत तिकडे
जाण्याचा उत्साह नव्हता. तरीही तिच्यासाठी गेलो असतो, पण तिनं फार काही
उत्सुकता दाखवली नाही. मुंबईत फिरता आलं, याचंच समाधान तिला होतं. शिवाय
पुण्याला परतीचे वेधही लागले होते. मग आम्ही पुन्हा मजल दरमजल करत
दादरच्या एशियाड स्टॅंडपयर्ंत आलो. आमच्यासाठी गाडी तयारच होती. एसी
बसमुळे येतानाचा प्रवास सुखाचा झाला.

लहानपणापासून मी मुंबईला अनेकदा गेलो, पण उपनगरांच्या बाहेर फारसा पडलो
नव्हतो. मला मुंबई दाखवण्यासाठी कुणाकडे वेळ नव्हता. मग मी मोठा झाल्यावर
एकटाच कुठेकुठे फिरून ठिकाणं पाहिली. गेटवे, घारापुरी लेणी वगैरे. आता
मनस्वीला दाखवण्याच्या नादानं माझीही राहिलेली काही ठिकाणं पाहून झाली.
तरी अजून हजी अली, टिटवाळा, नेहरू सेंटर वगैरे बाकी आहेच. शिवाय राणीची
बाग आणि नॅशनल पाकर्चा व्याघ्रविहारही पुन्हा पाहावा लागेल. बघूया, कधी
आणि कसं जमतंय ते...